Periodontoloji, diş ve implantların çevresi dokularda meydana gelen hastalıkları inceleyen ve bu bölgedeki dokuların sağlığının yeniden tesisi için gerekli tedavileri uygulayan diş hekimliği dalıdır. Diş eti ve alttaki kemik dokusunun sağlığının korunması, dişler ile ilgili diğer tedaviler ve genel sağlık için de oldukça önemlidir. Dişi destekleyen çevre dokularda var olan bir hastalığın, diyabet gibi sistemik hastalıkların gidişatına etki edebildiği, erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek gibi komplikasyonlara sebep olabildiği yapılan birçok çalışma ile gösterilmiştir. Diş çevresindeki destekleyici dokuların sağlığına kavuşması, çiğneme fonksiyonunun daha rahat ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesine izin vererek, sindirimin ideal olarak sürdürülmesine fırsat tanır. Ayrıca estetiğin bir bütün olduğu göz önüne alındığında, sağlıksız diş etlerine sahip dişlerin, hiçbir zaman gerçek anlamda estetik görünemeyeceği bir gerçektir.
Diş etinde hastalık oluşumunu gösteren belirtiler nelerdir?
Sağlıklı diş eti, sıkı yapıda olup mat ve gül kurusu pembe renge sahiptir. Diş eti yapısı ve rengindeki değişim, ağızda koku oluşumu; dişlerde yer değiştirme, sallanma; diş etinde kanama, ağrı, şişlik ya da çekilme gibi belirtilerin bir veya birkaçının gözlenmesi patolojik değişimlerin göstergesidir. Bu hastalıkların temel nedeni, yetersiz ya da hatalı uygulanan ağız bakımı nedeniyle yüzeylerde biriken plaklardır. Plağın içerisindeki bakteriler; diş etinde iltihap oluşumuna neden olur ve tedavi edilmemesi durumunda alttaki kemiğin yıkımına yol açabilir. Hastalık gelişimi; sigara kullanımı, kalıtsal özellikler veya diyabet gibi sistemik hastalıklara bağlı olarak hızlanabilir.
Hangi durumlarda diş eti tedavilerine başvurulur?
Diş eti tedavileri, diş eti hastalıklarının tedavisi ve/veya gülüş estetiğini düzenlemek amacıyla uygulanmaktadır.
Yaygın olarak görünen dişeti hastalıkları, dişetinde kanama, büyüme veya çekilme olarak karşımıza çıkmaktadır. Diş eti kanaması, plak içerisindeki bakterilere verilen yanıt ile dokuyu besleyen damarların yapısının bozulması ile meydana gelir. Bu kanama; hastalığın ilk safhalarında dokunma, fırçalama gibi etkenlere bağlı olarak meydana gelirken hastalığın ilerlemesi ile kendiliğinden meydana gelebilir.
Diş eti çekilmesi ise diş etinde meydana gelen enfeksiyonun kemiğe ulaştığının göstergesidir. Dişlerin yanlış bir şekilde fırçalanması, kontrol altına alınamayan sistemik hastalıklar ya da sigara kullanımı diş eti çekilmelerinin gelişimini hızlandırıcı etki gösterebilir. Diş eti çekilmesinde, kemikteki erime ve diş etindeki kayıp sonucu dişin kök yüzünün bir kısmı açığa çıkar. Kök yüzeyinin açığa çıkmasına bağlı olarak ise plak birikiminde ve çürük oluşumda artış, dişlerde hassasiyet ve estetik problemler meydana gelir.
Gülüş estetiği ise; dişlerin boyutlarının, gülme hattının konumunun ve simetrisinin düzenlenmesi için uygulanmaktadır. Ağız ve diş sağlığını koruyarak bu görünümün düzenlenmesi için pek çok diş eti tedavisi alternatifi mevcuttur.
Diş eti tedavilerinde hangi uygulamalar yapılır?
Sertleşmiş plaklar olan diş taşlarının tedavisi için diş taşı temizliği, sonrasında ise subgingival küretaj (derin temizlik) uygulaması yapılır. Dişlerin kolay görünen yüzeylerinde bulunan diş taşları ve plaklar, ultrasonik cihazlar ve özel temizleme aletleriyle temizlenir. Diş etinin altında kalan diş kökleri üzerinde temizlik yapılmasına ihtiyaç duyulan durumlarda ise tedavi genellikle uygun temizleme aletleriyle kesi yapılmadan gerçekleştirilir. Kesi yapılmadan gerekli temizliğin sağlanamayacağı durumlarda ise tedavi, lokal anestezi altında flap adı verilen cerrahi uygulamalar yapılmaktadır.
Diş eti estetiği (pembe estetik) uygulamaları ise özetle şu uygulamaları kapsar: Diş eti kısımlarında asimetri bulunan dişlerde seviyeleme, ağız içinde görünen kısımları kısa olan dişlerin boyunu uzatmak amacıyla kuron boyu uzatma işlemleri; diş eti çekilmelerinin tedavisinde, kişinin damaktaki dokusunun çekilme alanına transferini kapsayan serbest diş eti ve bağ dokusu greftleri ve diş eti büyümelerinin tedavisi amacıyla gingivektomi (diş etinin kesilmesi) ve gingivoplasti (diş etinin düzenlenmesi) işlemleri. Diş etinin kesilmesi işlemi, aynı zamanda yanak ve dudağı dişetlerine bağlayan uzun frenulumların tedavisinde de uygulanmaktadır. Frenektomi adı verilen bu işlem, frenulumun normalden büyük olması sonucunda konuşma ya da diş eti çekilmesi gibi problemlere neden olması durumunda tercih edilir.